IPS, PLS, TN ve VA kısaltmaları ne anlama gelir?

Monitör almak isteyenlerin sıkça karşılaştığı IPS, PLS, TN ve VA gibi kısaltmalar ne anlama geliyor? LCD panel tiplerine yakından bakalım.

Yıllar içinde gelişen teknoloji ile birlikte LCD panellerde bu trende uyum sağlayarak gelişimlerini sürdürdüler. LCD monitörlerin üretiminde geçtiğimiz yıllarda çok farklı panel teknolojileri üretildi ve piyasaya sürüldü. Global pazarda düşük maliyetli TN panellerden, geniş görüş açısı ve daha yüksek renk performansı sunan IPS, PLS, VA ve ADS gibi çeşitli paneller tüketicilerle buluştu. Tabiki büyüyen LCD pazarı farklı üreticileri de bu alana çekti ve böylelikle panellerdeki çeşitlilik ve teknolojilerde farklılaştı. Her bir panel üreticisi kendi adıyla geliştirdiği teknolojiyi bu panellere uygulayarak kendi içlerinde farklılaşmaya gitse de aslında işin özünde kulanılan teknolojiler birbirleriyle benzerlikler gösterip isimlendirmelerinde farklılıklar yaşanmaktadır.

TN (Twisted Nematic) Panel

Şu an günümüzde en çok kullanılan panel tiplerinden birisidir. Düşük üretim maliyeti ve yüksek tepki süreleri bu panellerin en büyük avantajları arasındadır. Yüksek parlaklık değerlerine rağmen görüntüleme açıları daha dardır. Yüksek tepki süreleri sayesinde film ve spor maçlarında ve aksiyon dolu oyunlardaki hayalet efekti bu panellerde oluşmaması nedeniyle TN panelleri oyuncular tarafından en çok tercih edilen paneller arasında yer almasını sağlamıştır.

TN Paneller genellikle 6-bit veya 6-bit + FRC renk desteği sunmakla beraber bir çoğu 16.2 milyon renk desteklemektedirler. TN panellerin en büyük dezavantajlarından birisi renk doğruluğu konusunda geniş görüş açısı ve yüksek renk performansını sağlayamamaları ile rakiplerinden daha geride kalmaktadırlar.

IPS (In-plane switching) Paneller

IPS, 1996 yılında Hitachi tarafından TN panellerin dar bakış açıları ve verilen rengin yetersiz kalmasından dolayı geliştirilen bir ekran panel teknolojisidir. IPS paneller 178 derece yatay/dikey geniş görüş açıları sayesinde neredeyse her açıdan monitörün dik olarak bakıştaki görüntü kalitesini sunar. Ayrıca renk ve resim kalitesi olarak gerçeğe en yakın görüntüyü sağlar. Bu panellerin enerji tüketimlerinin düşük olması elektrik faturalarımızı düşürür.

Yıllardır profesyonel tasarımcı ve fotoğrafçıların kullandığı IPS paneller, son yıllarda en çok Apple’ın iPad tabletiyle günlük hayatımızdaki yerini aldı. Zamanla ucuzlayarak ve gelişerek her gün kullandığımız cihazların vazgeçilmezi haline geldi. Özellikle çoklu monitör kullanımında ekranların hepsine dik bakamadığımızdan ekranlar arasında görüntü kalite farklılıkları oluşması nedeniyle IPS paneller, monitörlere dik bakamasak bile monitörlerden gerçeğe yakın renkler almamızı sağladıklarını için profesyoneller için hep bir tercih nedeni olmuştur.

PLS (Plane Line Switching) Paneller

PLS panel teknolojisi özünde IPS ile çok benzerlik göstermektedir. İki panelde geniş renk skalası ve 178 derece yatay/dikey geniş görüş açısı sunarlar. İlk üretildikleri yıllarda tepki süreleri görece olarak VA ve TN panellere göre daha düşük olmalarına rağmen günümüzde benzer değerleri sağlamaktadırlar. Kaliteli görüntüyü üretmek için tasarlanmışlardır ve bu nedenle maliyetleri standart panellere göre biraz daha yüksektir.

Panel pazarında orta-üst segmentte konumlanmışlardır. IPS/PLS paneller alt piksellerinde 8-bit veya 8-bit+ FRC sunarak daha fazla renk desteğine sahiplerdir. IPS ile PLS aralarındaki en büyük fark ise üreticilerinin farklı olması ve PLS panelin IPS panele alternatif olarak geliştirilmiş olmasıdır. Yani aslında tamamen bir pazarlama stratejisinden farklı birşey değildir.

VA (Vertical Alignment) Paneller

VA teknolojisine sahip paneller S-PVA veya MVA olarakta anılmaktadır. Teknoloji nezdinde bakıldığında kağıt üzerinde S-IPS panellere çok benzerlik gösterirler. VA paneller, TN panellere göre akıcı renk geçişleri ve geniş görüntüleme açılarına sahiptirler. Fakat IPS ve PLS panellerden bir adım geridedirler. VA panellerin tepki süreleri IPS panelle benzerlik gösterir ama TN panellere göre daha düşüktür. VA panellerin en büyük avantajı tipik kontrast oranlarının yüksek olmasıdır.

Kendi içerisinde değişiklik göstermekle beraber 2500:1 veya 5000:1 gibi tipik kontrast değerlerine sahiptirler. Bu nedenle VA paneller IPS ve TN panellere göre en yüksek kontrast oranı ve daha yumuşak renk geçişleri sunarlar. Ayrıca VA paneller genellikle 8-bit renk desteği sunarlar. Maliyet bazında bakıldığında TN panellerden pahalıdırlar fakat IPS panellere göre daha uygun üretim maliyetine sahiptirler. Bu da VA panelleri hem geniş görüş açısı ve renk akıcılığına sahip olmaları hem de uygun maliyetleri ile tam fiyat performans segmentine konumlandırmıştır.

Paneller Arası Karşılaştırma Tablosu

ViewSonic SuperClear Teknolojisi

Yukarıda da belirttiğimiz gibi panel pazarında giriş seviyesi, orta ve üst segment olarak farklı panel tipleri mevcuttur. Bu panelleri sundukları geniş görüş açısı ve renk performanslarına göre sınıflandırdığımızda TN panel ve IPS/PLS/VA ve ADS paneller olarak gruplandırabiliriz. ViewSonic tam bu noktada farklı üreticilerden orta-üst segment kalite panelleri alarak kendi teknolojisi ile birleştirerek SuperClear Teknolojisini geliştirdi ve bunu bir adım daha ileriye taşıdı.

SuperClear Teknolojisi Nedir? Ne işimize Yarar?

ViewSonic, SuperClear Teknolojisi ile sadece pazardaki en kaliteli panelleri kullanmakla kalmıyor, bunun yanı sıra özel olarak geliştirdiği monitör devre tasarımından, elektrik bağlantılarına, yüksek tepki sürelerinden, Delta E gibi renk doğruluğu standartlarını belirleyen değerlere kadar çok daha fazlasını kullanıcılarına sunuyor.

SuperClear Teknolojisinin özelliklerine değinecek olursak, sahip oldukları geniş renk gamları ile yüksek renk doğrulukları sunar ve daha doğal renk seçenekleri ile birlikte gelirler. Kullanılan paneller sahip oldukları 8-bit, 8-bit + FRC veya 10bit renk değerleri ile standart TN panellere göre daha fazla renk derinliği sunarak, renkler arasında daha yumuşak geçişleri beraberlerinde getirirler.

Yüksek renk performanslarının yanında öne çıkan bir diğer özellikleri ise renk doğruluklarını geniş görüş açılarından da sunabilmeleridir. Panellerdeki alt piksellerin farklı şekillerde yerleştirilmesi sonucu elde edilen düzenli yapı sayesinde 178°/178° yatay ve dikey açılardan geniş görüş açıları sunmaları ve renk doğruluğunu farklı açılardan da sağlayabilmeleri bu teknolojinin en önemli karakteristik özellikleri arasında yer alır.

Çoğunlukla grafik tasarımcıları, video prodüktörleri, CAD/CAM uygulamaları ile uğraşan mühendisler, profesyonel fotoğrafçılar, TV yayıncılığı, medikal uygulamalar ve güvenlik sektörü X-Ray cihaz ekranlarında sıklıkla tercih edilen SuperClear teknolojisine sahip monitörler, baskı işiyle uğraşan grafik tasarımcılar gibi ekranda görülen renklerin basılan materyal ile uyuşması ve renk kayıplarının en düşük seviyede olması nedeniyle daha profesyonel kullanımlar için uygundur. ViewSonic üst seviye monitörlerinde kullandığı SuperClear Pro Teknolojisi ile renk doğruluğu standartı olan DELTA E<5 değerini rakiplerinden daha ileriye taşıyarak Delta E<2 değerini sağlayan VP2780-4K gibi modelleriyle profesyonellere veya %100sRGB renk kapsama oranı ve gerçek 8 Bit renk destekli VX2475Smhl-4K gibi ev kullanıcıları ve amatör tasarımcılara özel çözümler sunuyor.

Farklı segmentlere yönelik geniş ürün gamı ile birlikte sunulan SuperClear Teknolojisine sahip monitör ailesi, daha amatör fotoğrafçılar, web tasarımcıları gibi orta segmentte fiyat & performans arayan kullanıcılara yönelik sunduğu SuperClear teknolojili VA panellerin kullanıldığı VA65 serisini 21,5 inç ve 23,6 inçlik çözümlerinin yanında, IPS panel çözümlerinin kullanıldığı 21,5 inç ve 23 inç siyah ve beyaz kasa seçeneklerinin sunulduğu VX63 serisi ve kurumların ergonomi, sertifika ve farklı çözünürlük ihtiyaçlarına yönelik VG serisi ile yelpazesini genişletmektedir.

Yazımızın başlarında bahsettiğimiz IPS, PLS ve VA paneller ilk üretildikleri yıllarda daha fazla renk doğruluğu ve geniş görüş açısına odaklamışlardı. Bu nedenle tepki süreleri ozamanlarda bu panller için bir öncelik arz etmiyordu. Fakat gelişen teknoloji ve global oyun pazarının giderek popüler hale gelmesi, oyuncu ekipmanlarının daha geniş kitlelere yayılması ile tepki süreleri de bu panellerde öncelikli olmaya ve geliştirilmeye başlandı. Günümüzde kullanıcıların bir monitörden farklı çözüm beklentileri sonucunda, IPS/PLS panellere sahip 2ms gibi yüksek tepki sürelerine sahip, hem renk performansı ve renk doğruluğundan ödün vermeden geniş görüş açısı sahip olmak, hem de bu monitörlerde oyun oynanması, oyuncular tarafından öncelikli olarak tercih nedenleri arasında girmeye başladı. Bu noktada ViewSonic VX63 serisi ve VX2475Smhl-4K gibi SuperClear panele sahip FHD ve UHD çözünürlükleriyle oyunlara yönelik çözümler üretiyor.

ViewSonic SuperClear Teknolojisine sahip güncel modelleri incelemek için buraya tıklayabilir veya www.viewsonic.com.tr ‘yi ziyaret edebilirsiniz.

Cihaz.TV‘yi Facebook, Twitter, Google+, YouTube ve Instagram‘da takip edin.